De zondebok als beperkend verhaal

We kijken niet zo snel naar de kern van het probleem; ons brein wil niet naar de pijn. Om ons halsstarrige brein te verleiden om dit tóch te doen is wat creativiteit nodig. Anders blijft het ons gemakkelijk vertellen dat de zieke collega de oorzaak is, of de slappe markt, of de slome leverancier; we zoeken een zondebok om niet in actie te komen. Het brein heeft wat uitdagingen nodig om oude patronen los te laten. Ja, we zijn dat niet; we denken alleen zo. In ons allemaal zitten schaduwkantjes die we weer eens in het licht zouden kunnen zetten.

De zondebok is een archetype; we hebben er een beeld en gevoel bij en we delen tal van archetypes in ons collectief onbewuste.

Archetypen tonen zich in sprookjes en (bedrijfs-) verhalen; ze hebben grote invloed op onze overtuigingen en dus op ons gedrag.

Hoe komen we nu van een zondebokcultuur naar een dialoogcultuur?

Mijn talentenspel ‘Gids naar Eigen Wijsheid’, helpt teams om op een speelse manier de eigen wijsheid van teamleden naar boven te krijgen. Dit doen zij door Talententypes (archetypes) te kiezen die zij herkennen en elkaar anekdotes te vertellen waaruit blijkt dat zij dit Talententype in zich hebben. Ook leren zij om coachende vragen te stellen zodat ze de Talententypes daadwerkelijk actief leren inzetten. Zo vindt ‘de atleet’ gemakkelijk sportieve oplossingen en zal ‘de onderzoeker’ onderbouwen waarom we een keuze moeten maken, ‘de rechter’ kijkt neutraal en zal een rechtvaardig besluit willen nemen en ‘de aanvoerder’ neemt mensen gemakkelijk mee. Inspirerende verhalen verbinden en het is de weg om van re-actief gedrag naar pro-actief gedrag te komen.